Ég lenti í smá umræðum í dag um menningu. Tilefnið var útvarpsþáttur á Sögu þar sem var verið aðtala um menningu og tveir þátttakenda höfðu farið á einhverja voða menningarviðburði. (Ég er kannski ekki alveg hlutlaus enda enn í sjokki eftir Mósaík menningarofursnobbið.) Þá vildi sá þriðji nefna til menningarviðburðinn Idol sem væri nýbyrjaður. Yfir þessu var viðmælandi minn yfir sig hneykslaður.
Ókey, ég er miður mín yfir því að Séð og heyrt sé eitt mest lesna blað landsins en ég fylgist með Idol og hef gaman af. Hvarflar samt ekki að mér að halda að það sé menningarviðburður. But then again, af hverju ekki? Þetta er samtímamenning. Samtíma-popp-menning eins og litla systir nefndi það. Það sem mér finnst vera lýsandi fyrir hugmyndir okkar um menningu er kvikmyndagagnrýni sem ég las fyrir mörgum árum um Dead Man. Gagnrýnandinn skildi ekkert í myndinni og sagði það beinum orðum. Þ.a.l. var niðurstaðan sú að myndin hlyti að vera stókostlegt listaverk! Nei, elskan, myndin er tómt djöfulsins bull.
Ég held að hugmyndir okkar um menningu og listaverk séu búin að gera menningu og listaverk okkur framandi. Við erum upptekin af einhverju uppprumpuði snobbi. Og ef einhver ,,klíka" segir að eitthvað sé listaverk þá trúir meirihlutinn því eins og nýju neti af því að hann heldur að list sé hvort sem er eitthvað óskiljanlegt. Sem er slæmt því meirihluti fólks fer á mis við öll þau stórkostlegu listaverk sem til eru í heiminum. But then again, hver segir til um það hvað sé list og hvað ekki? Ég held að maður verði að fara eftir eigin skoðun og því hvernig verkin tala til manns. Og því hljóta skoðanir á list að vera mismunandi. Ég veit það alla vega með fullri vissu að myndin Óbærilegur léttleiki tilverunnar er ekki stórkostlegt listaverk heldur klén ljósblá ræma. Ég veit það líka með fullri vissu að Milan Kundera er ekki stórkostlegur rithöfundur heldur viðbjóðslegt karlrembusvín. Og ég veit það með fullri vissu að ég vil sjá Sixtínsku kapelluna aftur áður en ég dey.