Davíð og Golíat

Þann 2. júlí birtist grein í Fréttablaðinu þess efnis að ungur maður, Davíð Atli Gunnarsson, hefði ekki komist inn í viðskiptafræðideild Háskólans á Akureyri. Davíð var heldur undrandi á þessum móttökum enda dúxaði hann úr Framhaldsskólanum á Húsavík árið á undan. Ég kenndi Davíð í Framhaldsskólanum og get lítið annað sagt en að Háskólinn á Akureyri er að missa frá sér mjög góðan nemanda. Davíð er bæði samviskusamur og greindur og ég veit fullvel að hann yrði fljótur að vinna upp þann viðskiptafræðigrunn sem strandar á. Hann hefur unnið í bókabúðinni á Húsavík undanfarið ár og hefur vafalítið bætt þar í sarpinn.

Hins vegar átta ég mig vel á að Háskólinn verður að hafa eitthvert viðmið, einhver inntökuskilyrði. Orð gamalla kennara vega lítils og með réttu. Það breytir því þó ekki að með ströngum inntökuskilyrðum sínum er HA, á ákveðinn hátt,  að mismuna nemendum eftir búsetu.

Og þá komum við að vanda málsins; Framhaldsskólinn á Húsavík er lítill skóli, hann getur ekki boðið upp á allar þær brautir og áfanga sem stóru skólarnir geta. Vissulega erum við að tala um fjármuni, hver skóli fær fjárframlag frá ríkinu eftir fjölda nemenda. Það liggur í hlutarins eðli að 100 nemenda skóli fær mun minna framlag en 1000 nemenda skóli.  Í beinu framhaldi má spyrja: Er einhver tilgangur að halda úti svo litlum skólum? Ég spyr beint á móti: Er einhver tilgangur með því að halda byggð í landinu?

Auðvitað væri það ósköp þægilegt ef við byggjum öll á suðvestur horninu en hver yrkir þá jörðina? Er hægt að vera með alla útgerð frá Reykjavík? Koma tekjur ferðaþjónustunnar allar frá suðvestur horninu?

Ég veit að við erum öll sammála um að sextán ára börn eru börn, sjálfræðisaldurinn var hækkaður úr sextán árum upp í átján 1997. Það hlýtur að vera skiljanlegt að börn vilji nema í sinni heimabyggð. Það hlýtur að vera skiljanlegt að foreldrar vilji hafa ósjálfráða börn sín hjá sér. Verði litlu skólarnir aflagðir þá er sú hætta til staðar að sumir nemendur sæki ekki þá menntun sem hugur þeirra stendur til. Sú hætta er einnig til staðar að fjölskyldur flytji frá heimahögum sínum til að geta veitt börnum sínum menntun. Nú þegar fara nemendur í stærri skólana einmitt til að geta fengið þá menntun sem hugur þeirra stendur til.

Eins vondur og Covid faraldurinn er þá hefur hann samt kennt okkur í framhaldsskólum landsins að það er hægt að sinna nánast allri kennslu í gegnum netið. Ekki svo að skilja að fjarnám sé eitthvað nýtt undir sólinni en nú reyndi öðruvísi á. Kennarar og nemendur reyndu nýja hluti og nýjar nálganir og búa nú yfir heilmikilli reynslu. Netkennsla kemur aldrei í staðinn fyrir viðveru í skóla og mannleg tengsl en við vitum að þetta er hægt. Margir skólar eru að huga að breytingum og ætla að setja hluta námsefnis og kennslu á netið. Ég sé fyrir mér að framhaldsskólar vinni saman og að nemendur litlu skólanna geti tekið í fjarnámi þá áfanga sem ekki er hægt að kenna í þeirra skóla. Ég ætla ekki að þykjast geta útfært slíkt en von mín er sú að framvegis muni nemendur sem t.d. hyggja á viðskiptafræðinám geta tekið þá áfanga í fjarnámi frá öðrum skóla. Þetta er gert að hluta nú þegar og hlýtur að vera hægt að víkka út slíkt samstarf allra skóla landsins.